شهر بندری انزلی واقع در حاشیه دریای خزر، مهمترین دروازه ارتباطی ایران با همسایگان شمالی و به خصوص روسیه است. موقعیت جغرافیایی این منطقه، باعث شده بندر انزلی به عنوان لنگرگاه شمالی کریدور شمال – جنوب، نقش قابل توجهی در انتقال و ترانزیت کالا میان کشورهای آسیای شرقی و اروپا داشته باشد.
از سوی دیگر، نزدیک بودن بندر انزلی به شهر رشت، به عنوان مرکز استان گیلان، در کنار اقلیم متعادل، آب و هوای چهار فصل و زیباییهای طبیعی و جغرافیایی این منطقه، باعث شده منطقه انزلی در میان مقاصد گردشگری مهم ایران نیز قرار گیرد. در راستای بهرهگیری از این ظرفیتها، منطقه آزاد تجاری – صنعتی انزلی در سال ۱۳۸۴ با مساحت اولیهای معادل تقریباً ۳۲۰۰ هکتار راه اندازی شد. محدوده این منطقه در سال ۱۳۹۳ اصلاح و وسعت آن به حدود ۸۶۰۹ هکتار افزایش یافت. تمرکز اصلی این منطقه بر توسعه صنعت حمل و نقل، تجارت و خدمات تجاری، گسترش صنعت گردشگری و همچنین صنایع فرآوری و کشاورزی و صنایع پاک است.
منطقه آزاد تجاری – صنعتی انزلی شامل دو محدوده جغرافیایی مجزاست. بخش شرقی که در مجاورت تالاب انزلی واقع شده، بیشتر شامل تأسیسات بندری و گمرکی، شهرک صنعتی و اراضی منابع طبیعی میشود و بخش غربی آن شامل زمینهای زراعی (بیشتر صیفیکاری و باغات) و اماکن و تأسیسات توریستی و تفریحی است.
منطقه آزاد تجاری – صنعتی انزلی شامل ۲.۶۸ هکتار محدوده بندری مجهز به ۱۰ اسکله مکانیزه با ظرفیت مجموع ۵۰ هزار تن است. همچنین به زودی و با تأسیس بندر کاسپین به عنوان یک بندر نسل سوم، با ۲۲ پست اسکله و ظرفیتی بالغ بر ۱۱ میلیون تن، این منطقه قابلیت تبدیل شدن به قطب لجستیک در منطقه را، شامل بخشهای انبارداری و توزیع کالا و همچنین توسعه و گسترش صنایع دریایی، دارد.
منطقه آزاد انزلی، منطقه باران های طلایی، بندر خاطرات مه آلود، دیار متنعم از محصولات کشاورزی و شیلاتی، مرکز اکوتوریسم کشور و مردم پرتلاشی است که از صیادی در دریای کاسپین تا کشت به رنج برنج و سابقه بازرگانی را به صورت مکمل یکدیگر در ناسیه خود دارند.
منطقه آزاد انزلی یکی از مناطق فوق استراتژیک ایران است که از وجوه متمایزی در حوزه های اقتصادی در ارتباط با کشورهای حاشیه دریای خزر برخوردار می باشد و ظرف حدود سه قرن به مسیر ارتباط با اروپا تبدیل شده بود. این منطقه با بهره مندی از زیرساخت های مناسبی همچون بندر و گمرک چند صد ساله، نزدیکی به پایتخت کشور، قرار گرفتن در مسیرهای ترانزیت بین المللی کالا، وجود شهرک های صنعتی در جوار فرودگاه بین المللی، بهره مندی از نیروی انسانی با کیفیت و قرارگیری در استان گیلان به یکی از بهترین مناطق آزاد برای ایفای نقش محوری در ارتباط با کشورهای حوزه خزر، اوراسیا، شرق، غرب و جنوب آسیا تبدیل نموده است.
در طول سالهای اخیر زیرساخت های مختلفی در حوزه های حمل و نقل همچون ساخت و بهره برداری از مجتمع بندری کاسپین به عنوان بزرگترین بندر ایرانی در دریای خزر که به دلیل دارا بودن پسکرانه مناسب و وجود دو شهرک صنعتی با 148 واحد تولیدی و طرح در حال ساخت سومین شهرک صنعتی منطقه، به یک بندر نسل سوم تبدیل شده، در دستور کار قرار گرفته و به منظور تکمیل الزامات رونق فضای کسب و کار؛ بورس کالا،مرکز نمایشگاهی با استانداردهای بین المللی،امکانات انبارداری متنوع،حضور شبکه بانکی-بیمه ای و صرافی کشور؛ این منطقه را به مرکز مراودات بین المللی کشورهای منطقه تبدیل کرده است.
در راستای گسترش مراودات بین المللی میان کشورهای هدف،علاوه بر فعال سازی کریدور بین المللی شمال-جنوب، مسیر جدید تجاری میان ایران و چین، در قالب کریدور فرعی "یک کمربند یک جاده" جهت ترانزیت کالا میان چین و کشورهای غرب آسیا ایجاد و مورد بهره برداری قرار گرفته است.
سازمان منطقه آزاد انزلی خود را متعهد به بهره گیری از همه ظرفیت ها و فرصت های قانونی در جهت توسعه مناسبات بین المللی کشور می داند و در این میان توافقنامه ها و قراردادهای متعددی را با مناطق آزاد کشورهای روسیه و قزاقستان منعقد نموده و با ایجاد کارگروه فعال سازی کریدور شمال-جنوب با حضور بخش دولتی و خصوصی کشورهای ذی نفع گام مهمی در این راستا برداشته است.
بی تردید با اتصال این منطقه به خط ریل سراسری و بهره برداری از اسکه رو رو در آینده نزدیک،نه تنها زمینه وصل شدن بنادر جنوبی کشورمان با بندر کاسپین فراهم می شود بلکه شاهد افزایش حجم ترانزیت کالا با محوریت ایران مابین کشورهای حوزه اوراسیا و جنوب خلیج فارس خواهیم بود.
با زیرساخت های ایجاد شده در حوزه های گردشگری و گردشگری دریایی،برگزاری جشنواره ها و برنامه های متنوع فرهنگی-هنری-ورزشی این منطقه به یکی از قطب های توریسم کشور تبدیل شده تا مزیت های سرمایه گذاری و فعالیت اقتصادی سودآور در تنها منطقه شمال کشور، گستره ای از ترانزیت تا تولید، گردشگری تا فرآوری محصولات کشاورزی- شیلاتی و کسب و کارهای نوین را در بر گیرد.
تأکید دولت بر نقش منطقه آزاد انزلی در توسعه ارتباطات کشورمان با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، به همراه همگرایی ایجاد شده در سطح استان گیلان به منظور بهره برداری حداکثری از مزیت های این منطقه، در کنار زیر ساختها و بسترهای مناسب جهت هر نوع سرمایهگذاری تولیدی، بازرگانی، گردشگری و ترانزیتی، فرصت مغتنمی جهت دستیابی به اهداف و برنامه های جدید سرمایه گذاری در سطح بین المللی را در منطقه آزاد انزلی پدید آورده است.
محمدسجاد سیاهکارزاده
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی
مزایای اختصاصی منطقه آزاد تجاری – صنعتی انزلی